Πώς μεταφέρεται ένα κατοικίδιο με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς; Ποιοι νόμοι ορίζουν κανόνες συμπεριφοράς και περιορισμούς; Τι είναι εφικτό και τι ανέφικτο; Πρόκειται για ζητήματα που δεν είναι τόσο απλά, όσο ίσως φαντάζονται πολλοί.
Κατοικίδια και Μαζικά Μέσα Μεταφοράς (ΜΜΜ) ίσον πρόβλημα και μάλιστα ανάλογο με το μέγεθος του ζώου. Μικρό για τις γάτες και τα μικρόσωμα σκυλιά, που μπορούν να μεταφέρονται μέσα σε ειδικά καλάθια, μεγάλο έως και ανυπέρβλητο για τη μετακίνηση μεσαίων και μεγάλων σκύλων, όταν δεν συντρέχουν ειδικοί λόγοι.
Η ευθύνη, όπως λένε τα φιλοζωικά σωματεία, ανήκει στη σχετική νομοθεσία που είναι πολύ αυστηρή, αλλά και στη νοοτροπία της ελληνικής κοινωνίας, που δεν έχει εξοικειωθεί με τα ζώα και τα φοβάται χωρίς λόγο. Η σχετική νομοθεσία, που τροποποιήθηκε πρόσφατα, θέτει σαφείς περιορισμούς.
Η μεταφορά κατοικίδιων σε αστικά λεωφορεία, ΚΤΕΛ, τραμ, ηλεκτρικό, προαστιακό, μετρό και τρόλεϊ επιτρέπεται μόνο σε μικρόσωμα ζώα εφόσον αυτά είναι μέσα σε ειδικά καλάθια διαστάσεων μέχρι 70x40x50. Από τα μεγαλόσωμα, μόνον οι σκύλοι-οδηγοί τυφλών μπορούν να επιβιβάζονται με τους ιδιοκτήτες τους, αλλά εφόσον φέρουν λουρί και φίμωτρο.
Κάθε κάτοχος κατοικίδιου, ή αλλιώς ζώου συντροφιάς, υποχρεούται να φέρει μαζί του το βιβλιάριο υγείας του ζώου, ενώ η μετακίνηση πέντε ζώων μαζί και πλέον θεωρείται εμπορική και διώκεται.
Στα τρένα, τα μικρόσωμα σκυλιά έχουν πάλι την τιμητική τους, καθώς μπορούν να ταξιδεύουν παρέα με τον κάτοχό τους, αρκεί να έχουν πληρώσει το μειωμένο εισιτήριο, που προβλέπεται γι αυτά. Τα μεγάλα, όμως, πρέπει να παραμένουν σε ειδικό κλουβί στη σκευοφόρο, διαφορετικά σε ειδικό βαγόνι, που διαθέτει μόνο η νυχτερινή αμαξοστοιχία.
Η πολιτική στις μετακινήσεις ζώων αλλάζει στα αεροπλάνα, ανάλογα με τον προορισμό και την αεροπορική εταιρεία. Στην Ελλάδα, μπορεί κανείς να έχει ένα ζωάκι ως 5 ή 8 κιλά στο ειδικό καλάθι μαζί του στην καμπίνα των επιβατών, αλλιώς η θέση του είναι στον χώρο αποθήκευσης αποσκευών.
Πριν ταξιδέψει κανείς με το ζώο του στο εξωτερικό (Γερμανία, Βέλγιο, Γαλλία, Ολλανδία, Ιταλία, Ισπανία, Βουλγαρία) πρέπει να προετοιμαστεί για 3-4 μήνες, καθώς το βιβλιάριο υγείας του ζώου, που εκτελεί χρέη διαβατηρίου, πρέπει να περιλαμβάνει σχετικά πρόσφατες εξετάσεις αίματος, εμβόλια λύσσας και αποπαρασίτωση (είναι υποχρεωτικό και το μικροτσίπ ταυτότητας) διαφορετικά το ζώο κινδυνεύει να μπει σε καραντίνα στη χώρα υποδοχής.
Τα πλοία υποχρεούνται να διαθέτουν ειδικά κλουβιά για τα ζώα συντροφιάς. Κάποιες εταιρείες επιτρέπουν στους κατόχους να τα έχουν μαζί τους με λουρί στο κατάστρωμα, αλλά όχι, συνήθως, στους εσωτερικούς χώρους, με αποτέλεσμα σε αυτή την περίπτωση μικρά και μεγάλα ζώα να χαίρουν των ιδίων… προνομίων.
Ούτως ή άλλως, όμως, πριν από τη μετακίνηση του κατοικίδιου με το ΚΤΕΛ, το τρένο, το αεροπλάνο και το πλοίο, είναι απαραίτητη η τηλεφωνική επικοινωνία με την εταιρεία του μέσου μεταφοράς.
«Έως πρόσφατα η μετακίνηση των ζώων στα ΚΤΕΛ γινόταν στον χώρο αποσκευών. Ύστερα από αγώνα ενός χρόνου και αρκετούς θανάτους ζώων από τα καυσαέρια και τις υψηλές θερμοκρασίες, που αναπτύσσονται στο πορτμπαγκάζ, πετύχαμε να επιτρέπεται σε κάποια από τα ημερήσια δρομολόγια του ΚΤΕΛ η μεταφορά ζώων μέχρι 9 κιλά στο ειδικό καλάθι.
Πρέπει κανείς να πάρει από πριν τηλέφωνο, να κλείσει θέση και να πληρώσει κάποιο αντίτιμο. Επετράπη και στους σκύλους-οδηγούς τυφλών να τους συνοδεύουν, πράγμα που δεν γινόταν. Είναι μία πρόοδος», λέει η Ασημίνα Κουλουκούρη, ψυχολόγος-ψυχαναλύτρια, ιδρυτής της φιλοζωικής οργάνωσης «Psychanimal» (Ψυχολόγοι και Επιστήμονες υπέρ της Προστασίας των Ζώων).
Η Ρόζα Μηνακούδη, πρόεδρος της οργάνωσης ΠΟΦΥΖΩ (Πολίτες για τα Δικαιώματα της Φύσης και της Ζωής), αναφέρει ότι οι νόμοι που ισχύουν είναι αυστηροί και κάνουν τη ζωή των ζώων συντροφιάς και των κατόχων τους δύσκολη. «Θα μπορούσε να επιτρέπεται στο λεωφορείο, για παράδειγμα, να κουβαλάς το ζώο στην αγκαλιά ή να το έχεις δίπλα σου.
Καθένας που έχει κάποιο κατοικίδιο γνωρίζει πώς συμπεριφέρεται αυτό. Ας έχουμε λίγο εμπιστοσύνη στους ανθρώπους και στα ζώα». Μία λύση, όπως εξηγεί η ίδια, θα ήταν να οργανωθούν δρομολόγια στα οποία θα επιτρέπεται η μεταφορά ζώων ή να προβλεφθεί ειδικός χώρος μέσα στα λεωφορεία.
Λύση ανέφικτη η παραπάνω, όπως επισημαίνει ο Βαγγέλης Μπότσης, διευθυντής του τμήματος Εμπορικής Εκμετάλλευσης του Οργανισμού Συγκοινωνιών (ΟΣΥ), εν μέσω της οικονομικής κρίσης, που επιβάλλει περικοπές ακόμη και στα σχολικά δρομολόγια.
Αλλά αν τα ΜΜΜ δεν είναι τόσο φιλικά προς τα ζώα, πόσο φιλικοί μπορεί να είναι οι επιβάτες με κατοικίδια στη χρήση των ΜΜΜ; Ο κ. Μπότσης επισημαίνει πως τα λεωφορεία και τα άλλα αστικά μέσα μεταφοράς δεν είναι πολύ δημοφιλή για ανθρώπους με ζώα.
«Ακόμα και άνθρωποι με κατοικίδια που χωρούν στα καλάθια μεταφοράς τα αποφεύγουν, γιατί είναι μία ταλαιπωρία. Μέχρι και στη γραμμή 911 που περνάει από τη σχολή Τυφλών στην Καλλιθέα και εκεί συναντά κανείς τυφλούς με τους σκύλους-οδηγούς τους», προσθέτει.
Βεβαίως, όσοι έχουν μεγαλόσωμα σκυλιά παραμένουν αποκλεισμένοι, με εξαίρεση τα πλοία και τα τρένα αναφέρει η κ. Μηνακούδη τονίζοντας ότι είναι αναγκασμένοι να μετακινηθούν με το ΙΧ ή με τα ταξί για σκύλους, τα λεγόμενα και pet taxι.
Οι εκπρόσωποι των φιλοζωικών σωματίων αναγνωρίζουν πως πολλοί άνθρωποι διακατέχονται από φόβο προς τα ζώα, ενώ η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τα ζώα και την υγεία μας δυσχεραίνει τη αποδοχή των ζώων σε κλειστούς χώρους, όπως τα ΜΜΜ.
«Δεν κολλάμε μικρόβια από τους σκύλους και τις γάτες, ούτε διατρέχουμε κανέναν κίνδυνο. Οι αλλεργίες είναι σπάνιες, πιο συχνά είμαστε αλλεργικοί σε άλλα πράγματα, παρά στα ζώα», επισημαίνει η κ. Μηνακούδη τονίζοντας ότι «πρόβλημα αποτελεί η φοβική συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι στα ζώα.
Πολλοί με το που βλέπουν έναν σκύλο, έστω και στο δρόμο, τον διώχνουν. Ειδικά αν έχουν παιδιά μαζί τους, παραπονιούνται για τα μικρόβια. Βάζουν προπύργιο τα παιδιά, ενώ φοβούνται οι ίδιοι. Ακόμα και τα σκυλιά-οδηγοί τυφλών, που είναι ειδικά εκπαιδευμένα και πολύ ήσυχα, πάλι προκαλούν ανησυχία σε κάποιους».
Γενικά τα ζώα αντιμετωπίζονται χωρίς σεβασμό, με λουρί και φίμωτρο, κι αυτό ισχύει σε όλες τις χώρες, όχι μόνο στην Ελλάδα, λέει η κ. Κουλουκούρη και προσθέτει: «Σκεφτείτε ότι τα κλουβιά αποτελούν πρόοδο, όταν μέχρι πρότινος αντιμετωπίζονταν τα ζώα ως αποσκευές, ενώ σύμφωνα με τον νόμο, αν κάποιο ζώο ενοχλεί επιβάτη, το ζώο και ο συνοδός του πρέπει να αποβιβαστούν.
Παρήγορο είναι το γεγονός ότι οι οδηγοί όλων των μέσων υποχρεούνται να δέχονται τα ζώα στα ειδικά καλάθια συνοδευόμενα από τους ιδιοκτήτες τους, καθώς και τα σκυλιά-οδηγούς τυφλών. Αν για οποιονδήποτε λόγο αρνηθούν προβλέπονται ποινικές κυρώσεις και γι αυτούς».