«Εκτελέσεις πουλιών» και επικοινωνιακά παιγνίδια / Οι γνωστοί άγνωστοι
Alectoris graeca
Η πετροπέρδικα
(σύμφωνα με τας γραφάς)
Φορέας Διαχείρισης:
Σε όλες τις ελληνικές λιμνοθάλασσες το πρόβλημα των ψαροφάγων πουλιών και ειδικά των κορμοράνων έχει γιγαντωθεί. Οι κορμοράνοι, των οποίων ο πληθυσμός έχει δραματικά αυξηθεί τα τελευταία 25 χρόνια σε όλη την Ευρώπη (20πλάσιος πληθυσμός σύμφωνα με στοιχεία της Ε.Ε.), πλήττουν πλέον τόσο την αλιευτική παραγωγή (κάθε πουλί από τα >4.000 που ξεχειμωνιάζουν στην ευρύτερη περιοχή του Πόρτο Λάγος τρώει 0,4 κιλά ψάρια ημερησίως), όσο και την βιοποικιλότητα (προστατευόμενα είδη ψαριών) των περιοχών που ξεχειμωνιάζουν. Η αρμόδια πολιτεία όμως αρνείται εδώ και δεκαετίες να εφαρμόσει τη σχετική νομοθεσία (ν. 1650/81) και να αποζημιώσει τους ψαράδες που χάνουν την παραγωγή τους μέσα από τις εγκαταστάσεις τους ή να εφαρμόσει προγράμματα προστασίας των τάφρων διαχείμασης ή ανταποδοτικών μέτρων ή ελέγχου του πληθυσμού των κορμοράνων.
Πεφωτισμένοι:
Τα γεγονότα είναι αποτέλεσμα τόσο της αδυναμίας ρύθμισης του ανταγωνισμού που υπάρχει ανάμεσα στη αλιευτική δραστηριότητα και τα ψαροφάγα πουλιά, όσο και στην προφανή έλλειψη φύλαξης και σωστής διαχείρισης στις προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας. Στη λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγος και μέσα σε περιφραγμένη περιοχή του Αλιευτικού Συνεταιρισμού Βιστωνίδας, καταγράφηκαν νεκροί εκτός από τους Αργυροπελεκάνους, πενήντα Κορμοράνοι, είκοσι Λαγγόνες, τέσσερις Ερωδιοί και ένα αρπακτικό.
Τα Δελτία Τύπου
Το πεδίο: «Εκτελέσεις πουλιών» και επικοινωνιακά παιγνίδια, ΦΔ Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΦΔ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ
Πόρτο Λάγος 21/2/2011Στις 18/2/11 η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (ΕΟΕ) κατήγγειλε στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ περιστατικό θανάτωσης πελεκάνων στο Πόρτο Λάγος, το οποίο παρουσιάστηκε, χωρίς να διασταυρωθεί, στην εκπομπή eco news με τίτλο: «Μαζικές εκτελέσεις εκατοντάδων σπάνιων πουλιών στη Βιστωνίδα». Εκεί σε συνέντευξή της η υπ. πολιτικής της ΕΟΕ επέσυρε ευθύνες στο Δασαρχείο Ξάνθης και στον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης (ΦΔ ΕΠ ΑΜΘ) για «ελλιπή φύλαξη του Εθνικού Πάρκου» και κάλεσε το ΥΠΕΚΑ να αναλάβει τον συντονισμό. Πρέπει όμως να διευκρινιστεί ότι ο ΦΔ δεν έχει καμιά αρμοδιότητα «φύλαξης», παρά μόνο επικουρεί τις αρμόδιες υπηρεσίες στο έργο τους. Εξάλλου o καθένας μπορεί να αντιληφθεί την δυσκολία του εγχειρήματος της φύλαξης μια έκτασης 720.000 στρεμμάτων και για αυτό ο ΦΔ προσπαθεί με ενημέρωση και συνεχείς επαφές με όλους τους χρήστες των υγροτόπων να βοηθήσει στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την προστασία του Ε.Π. ΑΜΘ.
Αυτή η πολιτική έχει αποδειχτεί ότι έχει επιτυχία με τους ψαράδες των λιμνοθαλασσών που τεκμηριωμένα είναι οι καλύτεροι σύμμαχοι στην προστασία των υγροτοπικών περιοχών του Ε.Π. ΑΜΘ. Το Ε.Π. έχει 22 λιμνοθάλασσες εντός των ορίων του (το μεγαλύτερο υγροτοπικό εθνικό πάρκο στην Ελλάδα) και 8 αλιευτικούς συνεταιρισμούς που τις μισθώνουν και τις εκμεταλλεύονται αλιευτικά. Η καλύτερη απόδειξη αυτής της σχέσης είναι αφενός ο μεγάλος αριθμός αργυροπελεκάνων και ροδοπελεκάνων (>1000) που κουρνιάζουν δίπλα στις εγκαταστάσεις του αλιευτικού συνεταιρισμού και αφετέρου η ανάδειξη, το 2008, από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα INTERCAFE-COST (Επιπτώσεις των Κορμοράνων στους Πληθυσμούς των Ψαριών) της πρακτικής του Αλιευτικού Συνεταιρισμού Βιστωνίδας να καλύπτουν με δίχτυα τις τάφρους διαχείμασης των ψαριών, ως την «καλύτερη πρακτική» (best practice). To κόστος των διχτυών που ανέρχεται σε >85.000€ καλύπτονταν από τον συνεταιρισμό, ενώ αντίθετα οι Γάλλοι και Γερμανοί συνάδελφοί τους σκοτώνουν νόμιμα 40.000 κορμοράνους ετησίως.
Σε όλες τις ελληνικές λιμνοθάλασσες το πρόβλημα των ψαροφάγων πουλιών και ειδικά των κορμοράνων έχει γιγαντωθεί. Οι κορμοράνοι, των οποίων ο πληθυσμός έχει δραματικά αυξηθεί τα τελευταία 25 χρόνια σε όλη την Ευρώπη (20πλάσιος πληθυσμός σύμφωνα με στοιχεία της Ε.Ε.), πλήττουν πλέον τόσο την αλιευτική παραγωγή (κάθε πουλί από τα >4.000 που ξεχειμωνιάζουν στην ευρύτερη περιοχή του Πόρτο Λάγος τρώει 0,4 κιλά ψάρια ημερησίως), όσο και την βιοποικιλότητα (προστατευόμενα είδη ψαριών) των περιοχών που ξεχειμωνιάζουν. Η αρμόδια πολιτεία όμως αρνείται εδώ και δεκαετίες να εφαρμόσει τη σχετική νομοθεσία (ν. 1650/81) και να αποζημιώσει τους ψαράδες που χάνουν την παραγωγή τους μέσα από τις εγκαταστάσεις τους ή να εφαρμόσει προγράμματα προστασίας των τάφρων διαχείμασης ή ανταποδοτικών μέτρων ή ελέγχου του πληθυσμού των κορμοράνων.
Στο συγκεκριμένο περιστατικό ο ΦΔ ήταν αυτός που πρώτος δέχτηκε την καταγγελία, διαπίστωσε το γεγονός για 15 νεκρούς αργυροπελεκάνους με αυτοψία και φωτογραφίες, και πρώτος ειδοποίησε τις αρμόδιες υπηρεσίες και στη συνέχεια σε συνεργασία με το Δασαρχείο Ξάνθης έγινε η περισυλλογή των νεκρών πτηνών που στάλθηκαν για εργαστηριακούς ελέγχους. Συγχρόνως ζήτησε από τον Αλιευτικό Συνεταιρισμό Βιστωνίδας να βρει αν κάποιος από τα μέλη του πυροβόλησε τους πελεκάνους και να κάνει ότι είναι δυνατό ώστε να μην επαναληφθεί το περιστατικό.
Παράλληλα, σε συνεργασία με το Τμήμα Βιολογίας Α.Π.Θ., εξετάζει ένα φαινόμενο έκρηξης τοξικού φυτοπλαγκτού που εξελίσσεται στην περιοχή του Πόρτο Λάγος και το οποίο σε άλλες περιοχές έχει ενοχοποιηθεί για θανάτους και παραλυτικά φαινόμενα πουλιών.
Δυστυχώς, για άλλη μια φορά, αντί να εστιαστεί το πρόβλημα και να συνεργαστούν οι φορείς και οι ΜΚΟ στην ανεύρεση λύσεων (μελέτη του φαινομένου, πίεση στα αρμόδια υπουργεία, κ.ά.), το γεγονός χρησιμοποιήθηκε για επικοινωνιακούς λόγους (με πολλές ανακρίβειες π.χ. για τον αριθμό και τα είδη των πουλιών), με αποτέλεσμα να αποπροσανατολιστεί το κοινό και να δοθούν λάθος εντυπώσεις.
Ο ΦΔ, σε συνεργασία με τους ψαράδες και τις αρμόδιες υπηρεσίες, θα συνεχίσει να συμβάλλει στην προστασία του Ε.Π. και θα κάνει ότι είναι δυνατό για την προστασία της βιοποικιλότητας και των προστατευόμενων ειδών είτε αυτά είναι πουλιά, είτε ψάρια, είτε άλλα είδη της άγριας πανίδας.
Ο Πρόεδρος ΔΣ
Δρ. Μάνος Κουτράκης
Τακτικός Ερευνητής ΕΘΙΑΓΕ-ΙΝΑΛΕ
Το γραφείο: Οι γνωστοί άγνωστοι της φυσικής καταστροφής
21 Φεβρουαρίου 2011Δύο σοβαρές επιθέσεις δέχτηκαν αποικίες του Αργυροπελεκάνου, παγκοσμίως απειλούμενου είδος, την τελευταία εβδομάδα σε δύο από τα μεγαλύτερα Εθνικά Πάρκα της Ελλάδας. Στη Βιστωνίδα βρέθηκαν 18 νεκροί Αργυροπελεκάνοι και 10 σκελετοί τους, ενώ στον Αμβρακικό κόλπο άγνωστοι κατέστρεψαν τις φωλιές και τα αυγά αποικίας του είδους. Οι επιθέσεις αυτές αποτελούν απόδειξη της αποτυχίας της Ελλάδας στη διεθνή προσπάθεια για την ανάσχεση της μείωσης της βιοποικιλότητας, ενώ παράλληλα δυναμιτίζουν τις όποιες προσπάθειες έχουν εξαγγελθεί περί πράσινης ανάπτυξης.
Τα γεγονότα είναι αποτέλεσμα τόσο της αδυναμίας ρύθμισης του ανταγωνισμού που υπάρχει ανάμεσα στη αλιευτική δραστηριότητα και τα ψαροφάγα πουλιά, όσο και στην προφανή έλλειψη φύλαξης και σωστής διαχείρισης στις προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας. Στη λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγος και μέσα σε περιφραγμένη περιοχή του Αλιευτικού Συνεταιρισμού Βιστωνίδας, καταγράφηκαν νεκροί εκτός από τους Αργυροπελεκάνους, πενήντα Κορμοράνοι, είκοσι Λαγγόνες, τέσσερις Ερωδιοί και ένα αρπακτικό.
Δύο μέρες μετά - και έπειτα από καταγγελία της Ορνιθολογικής - στην περιοχή προσήλθαν το Δασαρχείο Ξάνθης και το Λιμεναρχείο καθώς και ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου οι οποίοι διαπίστωσαν ότι τα περισσότερα νεκρά πουλιά είχαν μεταφερθεί σε άλλη τοποθεσία ή θαφτεί, με στόχο τη συγκάλυψη του περιστατικού. Μετά από εξέταση των εναπομεινάντων πτωμάτων η έκθεση νεκροψίας της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας Ξάνθης κατέληξε ότι τα πουλιά θανατώθηκαν από κυνηγετικά σκάγια.
Αντίστοιχα, με λίγες μέρες διαφορά στο Εθνικό Πάρκο Αμβρακικού, έγινε νυχτερινή επιδρομή σε νησίδες φωλιάσματος Αργυροπλελεκάνων όπου καταστράφηκαν τα αυγά τους και εκδιώχθηκαν τα πουλιά. Παρόμοιο περιστατικό είχε συμβεί την ίδια εποχή πέρυσι και όπως φαίνεται οι αρμόδιοι φορείς δεν έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα, με αποτέλεσμα να μειωθεί ο συνολικά αναπαραγόμενος πληθυσμός του Αργυροπελεκάνου στην Ελλάδα.
Η Ελλάδα έχει υποχρέωση προς τη διεθνή κοινότητα, με βάση την οδηγία για τα Άγρια Πουλιά, την Οδηγία για τους Οικότοπους, και τη Διεθνή Σύμβαση Ραμσάρ, για την προστασία του είδους καθώς εδώ αναπαράγεται περίπου το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού Αργυροπελεκάνου. Τα δύο αυτά Εθνικά Πάρκα έχουν δημιουργηθεί για την προστασία του είδους και η χώρα λαμβάνει σημαντικού μεγέθους χρηματοδοτήσεις για την προστασία του.
Εκτός όμως από τις διεθνείς υποχρεώσεις της, η Ελλάδα φαίνεται να αδυνατεί να προστατεύσει το φυσικό της πλούτο και να δώσει λύσεις σε προβλήματα όπως η φύλαξη από τη λαθροθηρία ή η διευθέτηση δραστηριοτήτων εντός Προστατευόμενων Περιοχών.
«Οι είκοσι οχτώ νεκροί Αργυροπελεκάνοι και η κατεστραμμένη αποικία τους, εκτός από παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας, αποτελούν διεθνή ντροπή για την Ελλάδα. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος γνωρίζει τα προβλήματα και πρέπει να δώσει λύση άμεσα, είτε με την ένταξη των ψαράδων σε καθεστώς αποζημίωσης για τις απώλειές τους, είτε με την επιδότηση μέσων για την προστασία των ψαριών από τα ψαροφάγα πουλιά με τρόπους συμβατούς προς την προστασία απειλούμενων ειδών. Πρέπει να ενισχυθεί θεσμικά και να συντονιστεί κεντρικά η φύλαξη των Εθνικών Πάρκων και να καλεστούν άμεσα οι εμπλεκόμενοι φορείς σε συζήτηση για την επίλυση του προβλήματος» δηλώνει η Μαλαμώ Κορμπέτη, Υπ. Πολιτικής της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας.
Γραφείο Τύπου και Επικοινωνίας