Της Γεωργίας Μελανίτου

Στο προηγούμενο τεύχος είχαμε αναφερθεί στο θέμα: «ζώνες θήρας τρυγονιών, ορτυκιών, περιστεροειδών κλπ» ή όπως αποκαλούνται εν τάχη από τους κυνηγούς, «ζώνες διάβασης αποδημητικών».

Τα προβλήματα που προκύπτουν από το υφιστάμενο καθεστώς των ζωνών, είναι λίγο πολύ γνωστά στον κυνηγετικό χώρο. Το απορίας άξιον όμως είναι ότι ενώ έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που το καθεστώς των ζωνών έχει παγιωθεί «σε συγκεκριμένη κατάσταση» (414985/29.11.85 κοινή Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΘΟ – ΥΠ.ΓΕ. –άρθρο 11) και δεν επιδέχεται αλλαγές, αρκετοί κυνηγοί ή ακόμα και εκπρόσωποι κυνηγετικών οργανώσεων δηλώνουν ενημερωμένοι. Όμως, ανεξάρτητα από το πόσο σωστά ή όχι γνωρίζουν αυτό το κεφάλαιο, τα αιτήματα των κυνηγών για αλλαγές ορίων, για κατάργηση ή για ίδρυση νέων ζωνών θήρας αποδημητικών πολλαπλασιάζονται…

Το παράδειγμα των πολλαπλών προσπαθειών για την ίδρυση ζώνης διάβασης στο Νομό Γρεβενών, προκύπτει από την σχετική αλληλογραφία που μας έχει παραχωρήσει ο τοπικός σύλλογος, ίσως να μην είναι το μόνο…

Ας δούμε το ιστορικό αυτής της περίπτωσης:

- Τον Ιούλιο του 1985 μετά από αίτηση του ίδιου του Συλλόγου, καταργήθηκαν οι Ζώνες Θήρας Τρυγονιών, ορτυκιών κλπ που είχαν καθοριστεί πριν το 1983.
- Την ίδια χρονιά δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεων η κοινή Υπουργική απόφαση για την παγίωση της ισχύουσας κατάστασης των Ζωνών στη χώρα μας (ΦΕΚ 757 Β’ /85).

Τον Ιούνιο του 1988, με αναφορά του ο Σύλλογος ζητούσε να επανέλθει στην περιοχή το παλιό καθεστώς θήρας αποδημητικών σε ζώνες. Η απάντηση που είχε λάβει από το Διεύθυνση Δασών Γρεβενών ήταν αρνητική, και αιτιολογούσε το λόγο: «το νέο καθεστώς δεν επέτρεπε εξαιρέσεις, ακόμα και σε περιπτώσεις που αποφάσεις καθορισμού Ζωνών παίρνονταν στις Γενικές Συνελεύσεις Συλλόγων» Στο απαντητικό σημείωμα του υπουργείου μεταξύ άλλων αναφερόταν ότι : «στο νέο Νομοσχέδιο «Περί Θήρας» η πρόταση της υπηρεσίας είναι να καταργηθούν όλες οι ζώνες διάβασης και το κυνήγι να αρχίζει ταυτόχρονα για όλα τα είδη θηραμάτων».
Ο Σύλλογος Γρεβενών επανέλαβε το αίτημά του προς το Υπουργείο Γεωργίας τον Μάιο του 1991, καθώς και το 1992. Το 1992, παράλληλα με το Υπουργείο Γεωργίας, απευθύνθηκε και στον βουλευτή Ν.Γρεβενών κ.Τζίρο Νικόλαο ζητώντας του να μεσολαβήσει για να οριστεί μια συνάντηση εκπροσώπων του Συλλόγου Γρεβενών με τον Υπουργό Γεωργίας για να συζητηθεί αυτό το θέμα.
Η απάντηση που έλαβε ο σύλλογος από την Δ/νση Αισθητικών δασών – Δρυμών και Θήρας, για το αίτημά τους για την ίδρυση «Ζωνών Διάβασης», τον Φεβρουάριο του 1992, ήταν η εξής:
« Επί του ανωτέρω σχετικού σας αιτήματος, σας πληροφορούμε ότι οριστική λύση στο αίτημά σας για επαναφορά των ζωνών διάβασης των αποδημητικών στο νομό σας θα δοθεί με την μελετούμενη εφαρμογή Π.Δ. ή κοινής Υπ.Απόφασης το οποίο θα αντικαταστήσει την κοινή Υπουργική Απόφαση 414985/85 «Μέτρα διαχείρισης άγριας πτηνοπανίδας».
Το 1994 ο Σύλλογος επανέρχεται με ίδιο αίτημα, τονίζοντας ότι «η αγανάκτηση του κυνηγετικού κόσμου των Γρεβενών είναι μεγάλη γιατί ενώ οι κυνηγοί των γύρω νομών κυνηγούν στα μέρη τους, οι κυνηγοί των Γρεβενών δεν μπορούν γιατί δεν υπάρχουν ζώνες και έτσι είναι αναγκασμένοι να εκδίδουν περιφερειακές και γενικές άδειες για να κυνηγούν στις γύρω περιοχές».
Προκειμένου να δοθεί μια λύση σε αυτό το χρόνιο πρόβλημα του Κυνηγετικού Συλλόγου Γρεβενών ζητήθηκε εκ νέου η βοήθεια του Βουλευτή Γρεβενών κ.Τζιόλα, ο οποίος μετά από σχετική ερώτηση που υπέβαλε προς τη ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ – Τμήμα Κοιν/κού Ελέγχου – Τμήμα Αναφορών, έλαβε την ακόλουθη απάντηση από το Γραφείο Υπουργού Γεωργίας, την οποία υπέγραφε ο κ.Φώτης Χατζημιχάλης:

Θέμα: «Επαναφορά ζωνών διάβασης στο Ν.Γρεβενών»
Απαντώντας στην ΠΑΒ 2391/19-1-2001 που κατέθεσε ο Βουλευτής κ.Ε.Τζιόλας, για τα θέματα αρμοδιότητάς μας, σας πληροφορούμε τα εξής:
Ο καθορισμός των λεγόμενων «Ζωνών Διάβασης Αποδημητικών Πουλιών» γίνεται, σύμφωνα με το Ν.Δ.86/69 (άρθρο 261), με απόφαση του Υπουργού Γεωργίας. Με την ενσωμάτωση, όμως στο εθνικό μας δίκαιο της Κοινοτικής Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ «μέτρα προστασίας της άγριας ορνιθοπανίδας» (ΚΥΑ 414985/18-12-85), καταργήθηκε το δικαίωμα αυτό του εκάστοτε Υπ.Γεωργίας να καθορίζει (ιδρύει, καταργεί, τροποποιεί) τις ζώνες διάβασης. Κατά συνέπεια, όσες ζώνες διάβασης αποδημητικών είχαν καθοριστεί μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης σε ΦΕΚ της ανωτέρω ΚΥΑ (ΦΕΚ 757/Β718 –12-85) δεν καταργούνται, αλλά εξακολουθούν να ισχύουν και σήμερα, χωρίς πάντως να μπορούν να τροποποιηθούν.
Επισημαίνουμε ότι η επιλογή των ζωνών διάβασης δεν έγινε αυθαίρετα, ο καθορισμός στηρίζεται στο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ειδών της ορνιθοπανίδας ακολουθεί, κατά την φθινοπωρινή μετανάστευσή τους, συγκεκριμένες διόδους – ζώνες, που είναι σχεδόν όλες παραλιακές ή πεδινές κοντά στην ακτή, σπανιότερα δε στο εσωτερικό της χώρας. Για τους λόγους αυτούς το αίτημα του Κ.Σ.Γρεβενών για καθορισμό ζώνης διάβασης στον Ν.Γρεβενών (νομός κατ’ εξοχήν ορεινός) δεν ευσταθεί από επιστημονική άποψη, πέραν βεβαίως, του ότι, όπως προαναφέρθηκε, η ισχύουσα νομοθεσία δεν επιτρέπει την ικανοποίηση ενός τέτοιου αιτήματος.
Τέλος, ο επανακαθορισμός πολλών από τις ισχύουσες ζώνες διάβασης αποδημητικών απασχολεί ήδη το Υπουργείο, στα πλαίσια ενός γενικότερου σχεδιασμού της θηραματικής πολιτικής. Οποιαδήποτε όμως σχετική απόφαση, καθώς και η απαιτούμενη τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας προς την κατεύθυνση αυτή, θα πρέπει να στηρίζεται σε νεότερα επιστημονικά στοιχεία (μελέτες, ερευνητικά προγράμματα κ.ά.) εθνικού επιπέδου και όχι στην ικανοποίηση μεμονωμένων αιτημάτων, όπως το συγκεκριμένο».


Κατά τη γνώμη μας, η απάντηση αυτή δεν δίνει επιστημονικά ορθή απάντηση στο αίτημα του Κ.Σ.Γρεβενών, (ο σύλλογος στο παρελθόν διάθετε ζώνες διάβασης παρ’ ότι το έγγραφο του Υπ.Γεωργίας αναφέρει ότι ως ορεινή περιοχή δεν δικαιολογείται να έχει τέτοιες ζώνες!).
Από την απάντηση βέβαια δεν καλύπτεται ούτε το αίτημα πολλών άλλων συλλόγων που βλέπουν ότι ενώ την τελευταία δεκαετία έχουν συντελεστεί πολλές αλλαγές στις περιοχές τους (ίδρυση πολλών νέων καταφυγίων άγριας ζωής κλπ) οι οποίες δικαιολογούν τροποποιήσεις ορίων ζωνών θήρας αποδημητικών, μένουν εγκλωβισμένοι σε αυτό το νομικό καθεστώς που «κάποτε», «κάπως» και μάλλον αιφνιδιαστικά και πάλι θα αλλάξει!

Εδώ θα πρέπει να θυμίσουμε ότι για τις ΖΩΝΕΣ ΔΙΑΒΑΣΗΣ ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΩΝ, ο κυνηγετικός κόσμος έχει διατυπώσει την άποψη του, τόσο σε επίπεδο συλλόγων και Ομοσπονδιών, όσο και σε επίπεδο Συνομοσπονδίας. Το αίτημα δε που διατυπώνει επανειλημμένα, εδώ και πολλά χρόνια η Κυνηγετική Συνομοσπονδία, (στο οποίο έχουν συμφωνήσει και οι Κυνηγετικές Ομοσπονδίες της χώρας), είναι, σε γενικές γραμμές, το ακόλουθο:
Στην πρόταση του Υπ.Γεωργίας για επανακαθορισμό ή για διευθέτηση του προβλήματος των ζωνών διαβάσεως των αποδημητικών, προτείνει «Την Άμεση έκδοση Απόφασης η οποία θα καταργεί τις υφιστάμενες ζώνες και θα ζητά προτάσεις των Δασαρχείων για τον καθορισμό ζωνών μόνο σε ορεινές περιοχές.».

Κλείνοντας αυτό το ζήτημα – προς το παρόν – να αναφέρουμε ότι, όπως έχουν καταλήξει τα πράγματα (δηλαδή ότι έχουν καθοριστεί πολλές περιοχές όπου απαγορεύεται η θήρα αδικαιολόγητα), ο επαναπροσδιορισμός των περιοχών όπου θα πρέπει να απαγορεύεται η θήρα, κατά την περίοδο κυνηγιού των αποδημητικών, μοιάζει ως ξεκάθαρη λύση. Θεωρητικά, μια νέα ρύθμιση και προσδιορισμός περιοχών απαγόρευσης θήρας για την προστασία των ενδημικών (πέρδικας, λαγού και αγριογούρουνου) λέγεται ότι θα δώσει περισσότερο χώρο για κυνήγι. Όμως εδώ υπάρχει και μια παγίδα που πρέπει να αποφευχθεί, γιατί διαφορετικά, οι νέες οριοθετήσεις μπορεί να οδηγήσουν και σε «κυνηγετική πανωλεθρία!». Σε μια νέα χαρτογράφηση βιοτόπων ενδημικών θηραμάτων, οι κατά τόπους δασικές υπηρεσίες άραγε θα υποστηρίξουν τις αποφάσεις των Κυνηγετικών Συλλόγων (αποφάσεις Γενικών Συνελεύσεων); Αν οι σχέσεις που έχουν οι δασικοί με το εκάστοτε Δ.Σ. του κατά τόπου συλλόγου δεν είναι καλές, τότε ποιος θα προστατέψει ένα μικρό τοπικό σύλλογο από τις ενστάσεις και προσκόμματα που μπορεί να επικαλεστούν προκειμένου να μην ικανοποιήσουν τα αιτήματα των κυνηγών μελών του συλλόγου; Θα υπάρχει δυνατότητα συνεννοήσεων, ανταλλαγής απόψεων ή θα γίνει αιφνιδιαστικά και μονοδιάστατα, όπως συνηθίζουν να πράττουν οι δημόσιοι φορείς σε ζητήματα θήρας τα τελευταία χρόνια; Θα προηγηθούν μελέτες, έρευνες για τον εντοπισμό των σωστών βιοτόπων της πέρδικας και του λαγού, ή θα χαραχθούν απλά γραμμές επί χάρτου, όπως γίνεται σήμερα σχετικά με τις περιοχές «Ειδικής προστασίας των πουλιών» S.P.A.;
Δυστυχώς η επιφύλαξη για όλα αυτά που θα γίνουν, με ή χωρίς τη γνώμη των κυνηγών, είναι κάτι που δεν μπορούμε να το ξεπεράσουμε. Η τακτική που ακολούθησαν οι αρμόδιες υπηρεσίες για θέματα θήρας, μας αναγκάζει, να είμαστε πάντα επιφυλακτικοί και γκρινιάρηδες, μέχρι να δούμε ότι πράγματι υπάρχει διάθεση για καλή συνεργασία με τους κυνηγετικούς συλλόγους.
Άλλωστε, και σε τοπικό επίπεδο, έχουμε δει στο παρελθόν περιπτώσεις όπου διευθύνσεις δασών, ενώ υιοθετούν ακόμα και ακραίες απόψεις ορισμένων «ψευτοοικολόγων» ή αδικαιολόγητα αιτήματα ολιγάριθμων επαγγελματικών ομάδων όπως π.χ. ορισμένων βοσκών, κωφεύουν χαρακτηριστικά σε δίκαιες και επιστημονικά τεκμηριωμένες προτάσεις διαχείρισης της άγριας ζωής απλά και μόνο επειδή προέρχονται από κυνηγετικό σύλλογο!